Κείμενο: Λευτέρης Θ. Κόλλιας, Γεωτεχνικός
Πηγή: Dasarxeio
Αναμφισβήτητα η καταστροφή των δασών του πλανήτη, συνδέεται με την καπιταλιστική εκμετάλλευση και το κυνήγι της συνεχούς αύξησης των κερδών από τις πολυεθνικές, αδιαφορώντας για τα αποτελέσματα που επέρχονται και που επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή στον πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή, η εμφάνιση λοιμώξεων, ο αφανισμός αυτόχθονων πληθυσμών, η μείωση της βιοποικιλότητας, είναι μερικά από αυτά στο μεγάλο κατάλογο των δυσμενών για την ανθρωπότητα επιπτώσεων.
Μια από τις βασικές αιτίες της καταστροφής των τροπικών δασών, είναι η εκτροφή βοοειδών από μεγάλες αγροδιατροφικές επιχειρήσεις καπιταλιστικού χαρακτήρα. Η παραγωγή και επεξεργασία κρέατος, αλλά και δέρματος, αποτελούν κερδοφόρες δραστηριότητες, που συνεχώς αυξάνονται. Μάλιστα, οι μεγαλύτερες ποσότητες του βόειου κρέατος και του δέρματος, προέρχονται από απογυμνωμένα δάση, που καταστράφηκαν από εκχερσώσεις (μπουλντόζες!) και από πυρκαγιές, τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Έχει γίνει πλέον γνωστό στην κοινωνία, το περιβαλλοντικό (και όχι μόνο) έγκλημα που συνεχίζεται να συντελείται στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, χωρίς οι αντιδράσεις που εκδηλώνονται να έχουν μέχρι τώρα θετικά αποτελέσματα. Στην πολύπαθη-από πολλές πλευρές-Λατινική Αμερική, το Gran Chaco, το δεύτερο σε έκταση δάσος μετά από αυτό του Αμαζονίου, υπόκειται και αυτό σε τεράστια καταστροφή, κάτι που δεν έχει γίνει ακόμη ευρύτερα γνωστό.
Έχοντας μέγεθος διπλάσιο από την περιοχή της Καλιφόρνιας, με περισσότερα από 50 διαφορετικά οικοσυστήματα, πλούσιο σε είδη της χλωρίδας και της πανίδας (3.400 είδη φυτών, 500 είδη πουλιών, 150 είδη θηλαστικών, 220 είδη ερπετών και αμφιβίων) μεταξύ των οποίων και ιαγουάροι (τζάγκουαρ), εκτείνεται σε Βραζιλία, Αργεντινή, Βολιβία και Παραγουάη. Τα τελευταία χρόνια, τα ξηρά δάση του Gran Chaco εξαφανίζονται γρηγορότερα από οποιοδήποτε άλλο δάσος στη γη! Η βιομηχανική εκτροφή βοοειδών, οδηγεί την καταστροφή του δάσους. Μόνο στην Παραγουάη, η έκταση του εκχερσωμένου δάσους από το 1985, έχει ξεπεράσει την έκταση της Ελβετίας.
Οι ημινομαδικές ομάδες Totobiegosode, οι μόνοι αυτόχθονες πληθυσμοί που ζουν σε εθελοντική απομόνωση οπουδήποτε στην Αμερική εκτός του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, έχουν προστατεύσει όσο μπορούν το δάσος-σπίτι τους, καθώς σε αυτό βασίζονται για την υλική, πολιτιστική και πνευματική τους επιβίωση.
Σχετική έρευνα του Earthsight (Σεπτέμβριος 2020), αποκάλυψε πώς το δέρμα που χρησιμοποιείται στην κατασκευή πολυτελών αυτοκινήτων από τις αυτοκινητοβιομηχανίες BMW και Jaguar Land Rover, συνδέεται με την παράνομη αποψίλωση δασών και παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αυτόχθονων πληθυσμών στα δάση Gran Chaco. Σχεδόν το ένα πέμπτο της παγκόσμιας παραγωγής δέρματος, χρησιμοποιείται σε αυτοκίνητα, ποσοστό που αυξάνεται σταθερά. Από το δέρμα που παράγεται σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότερο από το ένα τρίτο προέρχεται από τη Λατινική Αμερική. Η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής δέρματος και η ιταλική βυρσοδεψία Pasubio, είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής δέρματος της Παραγουάης. Η Jaguar Land Rover είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της.
Η Ευρώπη διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στον κλάδο παραγωγής πολυτελών αυτοκινήτων. Η BMW (Mini, Rolls-Royce), η Mercedes, η Audi και η VW, παράγουν περίπου 2 εκ. πολυτελή αυτοκίνητα το χρόνο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 10 εκ. οχήματα πολυτελείας πουλήθηκαν το 2019. Παράλληλα, οι 10 μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες πώλησης πολυτελών αυτοκινήτων στον κόσμο με περισσότερες από 30 μάρκες, δεν διαθέτουν διαδικασίες ιχνηλασιμότητας για την προέλευση της πρώτης ύλης του δέρματος από το χώρο εκτροφής του ζώου! Μόνο οι 2 από τις 10, διαθέτουν διαδικασία ιχνηλασιμότητας μέχρι το σφαγείο. Στο επίπεδο των δηλώσεων για την περιβαλλοντική πολιτική που ακολουθούν οι αυτοκινητοβιομηχανίες και σε σχέση με την αποψίλωση των δασών, οι 6 από τις 10 δεν έχουν καμία έστω τυπική δήλωση, ενώ οι υπόλοιπες 4, δήλωσαν ότι βρίσκονται στο στάδιο ανάπτυξης της δήλωσης τους.
Ασφαλώς δεν πρέπει να θεωρηθεί βέβαιο ότι αν ενσωμάτωναν τέτοιες φιλοπεριβαλλοντικές δηλώσεις θα κατάφερναν κάτι σημαντικό. Το αντίθετο είναι περισσότερο πιθανό, αφού είναι γνωστή η πρωτοβουλία πριν από μια δεκαετία περίπου, αρκετών γιγαντιαίων πολυεθνικών στον τομέα της παραγωγής και εμπορίας διατροφικών προϊόντων, μεταξύ των οποίων και η Nestle-Unilever, οι οποίες είχαν δεσμευθεί να σταματήσουν μέχρι το 2020, κάθε χρήση προϊόντων που συνδέονται με δάση που έχουν αποψιλωθεί. Η προσπάθεια αυτή απέτυχε, αφού δεν πλησίασαν τους στόχους που έθεσαν, αποδεικνύοντας ότι οι πολυεθνικές δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ξεκαθαρίσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους σε εθελοντική βάση και αναδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη για τη θέσπιση απαραίτητου νομοθετικού πλαισίου, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι αγορές των πρώτων υλών τους, δεν θα συμβάλλουν στην αποψίλωση και καταστροφή των δασών.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες είναι γενικά αντίθετες στις όποιες πρωτοβουλίες εκφράζονται για τη θεσμοθέτηση διαφάνειας στις αλυσίδες εφοδιασμού τους και της μη χρήσης πρώτων υλών από άγνωστες πηγές, χρησιμοποιώντας ακόμη και την παγκόσμια πανδημία ως μία δικαιολογία.
Αρκετές οργανώσεις, κινήματα και προσωπικότητες ζητούν από την κυβέρνηση της Παραγουάης να προστατεύσει τα δάση της χώρας που κινδυνεύουν, να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των ιθαγενών και να σταματήσει άμεσα την παράνομη αποδάσωση. Καταθέτοντας συγκεκριμένα στοιχεία με δορυφορικές εικόνες που δείχνουν χρονικά και εκτατικά την εκτεταμένη αποψίλωση των δασών και τη μετατροπή τους σε εκτάσεις εκτροφής βοοειδών βιομηχανικής κλίμακας και άλλων δραστηριοτήτων, αποδεικνύουν την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων. Ταυτόχρονα, απαιτούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση τη θέσπιση απαραίτητης νομοθεσίας για να σταματήσει η ροή των παραγόμενων προϊόντων ως αποτέλεσμα της αποψίλωσης των δασών, αφού η ΕΕ αποτελεί βασικό εισαγωγέα και καταναλωτή αυτών των προϊόντων.
Διαβάστε επίσης:
Έκθεση: Η «τρέλα» της Ανάπτυξης βλάπτει σοβαρά το περιβάλλον